ALMA

Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) została użyta do wykrycia najbardziej odległych gwiazdotwórczych obłoków gazu odnalezionych jak dotąd,w zwykłych galaktykach we wczesnych Wszechświecie. Nowe obserwacje pozwalają astronomom rozpocząć oglądanie w jaki sposób pierwsze galaktyki się formowały i w jaki sposób wyczyściły kosmiczną mgłę podczas ery rejonizacji. Jest to pierwszy raz, gdy takie galaktyki są widoczne dokładniej niż tylko jako słabe plamki.

ALMA Long Baseline Campaign dostarczyła bardzo szczegółowego zdjęcia odległej galaktyki soczewkowanej grawitacyjnie. Fotografia pokazuje powiększony obraz obszarów gwiazdotwórczych w galaktyce, z poziomem detali, którego jak dotąd nie uzyskiwano dla tak odległych obiektów. Nowe obserwacje są znacznie dokładniejsze niż wykonywane za pomocą należącego do NASA/ESA Kosmicznego Teleskopu Hubble’a i ukazują zgęszczenia gwiazdotwórcze w galaktyce będące odpowiednikami olbrzymich wersji Mgławicy w Orionie.

Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) wykryła ekstremalnie potężne pole magnetyczne, daleko poza czymkolwiek wcześniej obserwowanym w sercu galaktyki, bardzo blisko horyzontu zdarzeń supermasywnej czarnej dziury. Nowe obserwacje pomagają astronomom w zrozumieniu struktury i powstawania tego rodzaju masywnych obiektów w centrach galaktyk oraz bliźniaczych dżetów plazmy o dużej prędkości, które często są wyrzucane z okolic biegunów. Wyniki badań ukażą się 17 kwietnia 2015 r. w czasopiśmie „Science”.

Po raz pierwszy astronomowie wykryli obecność złożonych cząsteczek organicznych – cegiełek budujących życie – w dysku protoplanetarnym otaczającym młodą gwiazdę. Odkrycie, dokonane za pomocą Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), potwierdza, że warunki, z których wyłoniła się Ziemia i Słońce, nie są unikalne we Wszechświecie. Wyniki zostaną opublikowane w wydaniu czasopisma „Nature” z 9 kwietnia 2015 r.

Jedna z najdalszych zaobserwowanych galaktyk umożliwiła astronomom wykrycie po raz pierwszy pyłu w tak odległym systemie formującym gwiazdy oraz ciekawego dowodu na błyskawiczną ewolucję galaktyk po Wielkim Wybuchu. Do najnowszych obserwacji wykorzystano ALMA, aby zarejestrować słaby blask od zimnego pyłu galaktyce A1689-zD1 oraz teleskop VLT, aby zmierzyć odległość do niej.

Nowe zdjęcie z ALMA pokazuje coś czego nigdy aż tak szczegółowo do tej pory nie oglądano: dokładną strukturę dysku wokół młodej gwiazdy, w którym tworzą się planety. Są to pierwsze obserwacje ALMA wykonane z prawie docelową konfiguracją sieci i najostrzejszy obraz uzyskany na falach submilimetrowych.

Od dziesięcioleci naukowcy wierzyli, że zderzenia galaktyk (galaktyczne mergery) skutkują zazwyczaj wytworzeniem galaktyk eliptycznych. Ale teraz badacze korzystające z ALMA i innych radioteleskopów po raz pierwszy znaleźli bezpośredni dowód na to, że w ten sposób mogą powstawać także galaktyki z dyskami i że proces ten jest całkiem powszechny. Zaskakujący rezultat może stanowić wyjaśnienie dlaczego w kosmosie istnieje tak wiele galaktyk spiralnych podobnych do Drogi Mlecznej.

Międzynarodowy zespół astronomów użył Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), a także wielu innych teleskopów naziemnych i kosmicznych, do uzyskania najlepszego obrazu kolizji pomiędzy dwoma galaktykami, która nastąpiła gdy Wszechświat miał zaledwie połowę obecnego wieku. Badacze skorzystali z pomocy szkła powiększającego o rozmiarach galaktyki, aby dostrzec normalnie niewidoczne szczegóły. Nowe badania galaktyki H-ATLAS J142935.3-002836 dowiodły, że ten złożony i odległy obiekt wygląda podobnie jak dobrze znane i znacznie bliższe zderzenia galaktyk o nazwie Galaktyki Anteny (Antennae Galaxies).

Obserwacje za pomocą Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) pozwoliły po raz pierwszy wykonać mapy gazu molekularnego i pyłu w macierzystych galaktykach błysków gamma (GRB) – największych eksplozji we Wszechświecie. Zupełną niespodzianką było zaobserwowane mniejszej ilości gazu niż oczekiwano, a znacznie więcej pyłu, co powoduje, że niektóre z rozbłysków gamma można nazwać „ciemnymi błyskami gamma”. Wyniki badań ukażą się 12 czerwca 2014 r. w czasopiśmie „Nature” i będą pierwszą opublikowaną pracą naukową ALMA na temat rozbłysków gamma. Publikacja pokazuje potencjał ALMA w lepszym zrozumieniu tych obiektów.

Astronomowie korzystający z sieci teleskopów Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) w północnym Chile ogłosili dzisiaj odkrycie nagromadzenia gazowego tlenku węgla w pyłowym dysku wokół gwiazdy Beta Pictoris. Jest to niespodzianka, gdyż tego rodzaju gaz powinien być bardzo szybko zniszczony przez światło gwiazdy. Coś – prawdopodobnie częste zderzenia pomiędzy małymi lodowymi obiektami, np. kometami – musiało spowodować, że gaz jest stale uzupełniany. Najnowsze wyniki badań zostały opublikowane dzisiaj w czasopiśmie „Science”.

Dwa międzynarodowe zespoły badawcze astronomów wykorzystały moc Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) do zbadania dżetów z olbrzymich czarnych dziur w centrach galaktyk i do obserwacji w jaki sposób obiekty te wpływają na swoje otoczenie. Uzyskano najlepszy obraz gazu molekularnego wokół pobliskiej, spokojnej czarnej dziury, a także niespodziewany przebłysk podstawy potężnego dżetu w pobliżu odległej czarnej dziury.