galaktyki

Od dziesięcioleci naukowcy wierzyli, że zderzenia galaktyk (galaktyczne mergery) skutkują zazwyczaj wytworzeniem galaktyk eliptycznych. Ale teraz badacze korzystające z ALMA i innych radioteleskopów po raz pierwszy znaleźli bezpośredni dowód na to, że w ten sposób mogą powstawać także galaktyki z dyskami i że proces ten jest całkiem powszechny. Zaskakujący rezultat może stanowić wyjaśnienie dlaczego w kosmosie istnieje tak wiele galaktyk spiralnych podobnych do Drogi Mlecznej.

Międzynarodowy zespół astronomów użył Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA), a także wielu innych teleskopów naziemnych i kosmicznych, do uzyskania najlepszego obrazu kolizji pomiędzy dwoma galaktykami, która nastąpiła gdy Wszechświat miał zaledwie połowę obecnego wieku. Badacze skorzystali z pomocy szkła powiększającego o rozmiarach galaktyki, aby dostrzec normalnie niewidoczne szczegóły. Nowe badania galaktyki H-ATLAS J142935.3-002836 dowiodły, że ten złożony i odległy obiekt wygląda podobnie jak dobrze znane i znacznie bliższe zderzenia galaktyk o nazwie Galaktyki Anteny (Antennae Galaxies).

VLT Survey Telescope (VST) w Obserwatorium ESO Paranal w Chile sfotografował na pięknym, szczegółowym zdjęciu galaktykę Messier 33. Ta galaktyka spiralna jest drugą pod względem odległości dużą galaktyką w pobliżu Drogi Mlecznej. Zawiera wiele jasnych gromad gwiazd oraz obłoków gazu i pyłu. Nowe zdjęcie to jeden z najbardziej szczegółowych szerokokątnych widoków opisywanego obiektu, wyraźnie ukazujący wiele świecących na czerwono obłoków gazu w ramionach spiralnych.

Obserwacje za pomocą Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA) pozwoliły po raz pierwszy wykonać mapy gazu molekularnego i pyłu w macierzystych galaktykach błysków gamma (GRB) – największych eksplozji we Wszechświecie. Zupełną niespodzianką było zaobserwowane mniejszej ilości gazu niż oczekiwano, a znacznie więcej pyłu, co powoduje, że niektóre z rozbłysków gamma można nazwać „ciemnymi błyskami gamma”. Wyniki badań ukażą się 12 czerwca 2014 r. w czasopiśmie „Nature” i będą pierwszą opublikowaną pracą naukową ALMA na temat rozbłysków gamma. Publikacja pokazuje potencjał ALMA w lepszym zrozumieniu tych obiektów.

Nowe zdjęcie z 2,2-metrowego teleskopu MPG/ESO w Obserwatorium ESO La Silla w Chile pokazuje dwie kontrastujące ze sobą galaktyki: NGC 1316 oraz jej mniejszą sąsiadkę NGC 1317. Są one całkiem blisko siebie w przestrzeni kosmicznej, ale mają bardzo różne historie życia. Mała galaktyka spiralna NGC 1317 wiodła spokojne życie, natomiast NGC 1316 w trakcie swojej pełnej przemocy historii wchłonęła kilka innych galaktyk i prezentuje blizny po minionych walkach.